Monoopera Fransisa Pulanka po istoimenoj monodrami Žana Koktoa

Režija: Sofija Perović

Učestvuju: Vesna Aćimović (sopran), Milica Ilić (klavir)

Reč rediteljke:

Remek-delo muzičkog i scenskog modernizma 20. veka, monoopera Ljudski glas (La Voix humaine) biće premijerno izvedena u Bitef teatru. Oko stvaranja ovog dela koja se bavi danas možda više nego ikada aktuelnim pitanjima kao što su savremena sredstva komunikacije, usamljenost i otuđenost među ljudima, udružila su se dva genija francuske i evropske avangarde: Žan Kokto i Fransis Pulank. Osnovna teme koju delo tretira jeste ljubavna patnja prouzrokavana i podstaknuta telefonom kao komunikacijskim sredstvom koje stvara privid prisustva glasom, ali istovremeno fizičko odsustvo voljene osobe čini još bolnijim. U doba u kom živimo i u kom je zavisnost od telefona prepoznata kao psihološki problem, a strah od gubitka mobilnog telefona dobio i zvanično ime (nomofobija), dok je stvarnih razgovora sve manje, ovo zahtevno muzičko i scensko delo vraća nas u doba kada je sve počelo.

Monoopera u jednom činu Ljudski glas Fransisa Pulanka, koju ćemo izvesti u verziji za sopran i klavir, smatra se originalnom i modernom čak 45 godina nakon premijere u pariskoj Operi Komik (6. februara 1959). Ovo jedinstveno delo, opera napisana za samo jedan glas na specifičnom Pulankovom muzičkom jeziku, zaslužuje pažnju beogradske publike. Opera je zasnovana na istoimenoj monodrami Žana Koktoa iz 1928, koja je premijerno izvedena 1930. godine. Koktoova monodrama i Pulankova opera napisane su u formi telefonskog razgovora ostavljene žene sa svojim bivšim ljubavnikom, dakle dijaloga od kog je publici predstavljen samo jedan glas. Još 1928, vizionar Kokto je pored velikih prednosti koje savremena tehnologija donosi čovečanstvu, prepoznao i opasnosti koje uz nju obavezno idu, pa je ovom monodramom osim patnje napuštene i omalovažene žene prikazao i psihološku torturu koju je telefon kao novi izum modernog doba uneo u ljudske živote. Danas, 87 godina kasnije, kada je život bez telefona postao nezamisliv, a oblici zavisnosti od njega i ostalih savremenih sredstava komunikacije dostigli vrhunac, pravi je trenutak da se ova opera postavi na scenu. Ovu operu nije potrebno dodatno približavati savremenoj publici jer su pitanja koja ona postavlja i dalje aktuelna, jedino što se promenilo jeste model telefona.

U prvom planu ove neuobičajene opere su psihološka stanja kroz koja prolazi glavna junakinja nakon raskida ljubavne veze. Preovlađuje osećanje usamljenosti i otuđenosti od sveta (potencirano nepostojanjem imena junakinje), a česte smetnje i prekidi veze upućuju na problem i nedostatak komunikacije u savremenom svetu. Pitanje koje je Kokto postavio aktuelno je i danas: da li su savremena komunikacijska sredstva umesto da povežu ljude doprinela njihovoj otuđenosti i umesto da ih zbliže produbila jaz među njima?

Žan Kokto, jedan od najsvestranijih umetnika 20. veka (pesnik, scenarista, sineasta, slikar, scenograf, reditelj i pisac originalnog i jedinstvenog izraza), režirao je i radio scenografiju za premijeru opere Ljudski glas. Ovom postavkom želim da odam omaž njegovim brojnim talentima i interesovanjima, kroz savremeni interdisciplinarni pristup.

Sofija Perović

Izvor: http://teatar.bitef.rs/2015/12/08/ljudski-glas/